Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Brodnicy

---

Historia

Świątynia, która jest doskonałym przykładem barokowej architektury, powstała z inicjatywy starosty brodnickiego, Józefa Pląskowskiego, oraz jego małżonki Rozalii z Czapskich. Fundacja miała miejsce w 1751 roku, a zakończenie budowy nastąpiło w 1761 roku. Warto zaznaczyć, że pierwotne budynki klasztorne mogły być zbudowane z drewna, natomiast obecna struktura murowana powstała w wyniku odbudowy po pożarze w 1769 roku.

Okres po kasacie zakonu w 1831 roku był przełomowy dla tego miejsca, gdyż kościół przekształcił się w świątynię cmentarną. Z kolei budynek klasztoru w 1839 roku został przekształcony na więzienie, co znacznie zmieniło jego pierwotną funkcję.

Radość z powrotu franciszkanów do kompleksu klasztornego zaistniała dopiero po roku 1945. W latach 1950-52 oraz 1964-66 zespół klasztorny przeszedł gruntowny remont, co przyczyniło się do odnowienia historycznej wartości tego miejsca.

Architektura

Świątynia ta emanuje barokowym stylem, co nadaje jej niepowtarzalny charakter wśród budowli sakralnych.

Kościół cechuje pojedyncza nawa, a jego prezbiterium jest orientowane i zakończone prostą linią. Za ołtarzem głównym znajduje się zakrystia, a na piętrze ulokowany jest chór zakonny, co podkreśla wewnętrzny układ przestrzenny budowli.

Wnętrze zostało zwieńczone sklepieniem kolebkowym, które współgra z półkolistymi oknami zamkniętymi w ludensach. Jasność wnętrza wydobywa się również przez stylistycznie ujęte filary, które tworzą harmoniczną całość z łukiem tęczowym, oddzielonym szerokim gurtem.

Muzyczny chór jest podtrzymywany przez trzy łukowe arkady, które nadają całej architekturze lekkości i elegancji, a jednocześnie pełnią funkcję estetyczną.

Wyposażenie

Wnętrze kościoła zachwyca jednolitym wyposażeniem w stylu rokokowym, które datuje się na rok 1761. W prezbiterium, na ścianach, można dostrzec cenne obrazy, które mają duże znaczenie artystyczne i historyczne.

Po jednej stronie ścian wiszą wspaniałe dzieła: obraz Matki Bożej Królowej Aniołów, stworzony w stylu barokowym i umieszczony w malowanej ramie, zdobionej motywami roślinnymi oraz puttami. To dzieło powstało około połowy XVII wieku.

Naprzeciwko tego obrazu znajduje się inny niezwykle ważny element – Drzewo genealogiczne św. Franciszka, przedstawione w barokowym stylu, które zostało ufundowane przez Marcina Lasockiego, kasztelana sochaczewskiego, w XVIII wieku.

Poniżej obrazu Matki Bożej Królowej Aniołów znajduje się marmurowe epitafium, upamiętniające Józefa Pląskowskiego, kolatora, który zmarł w 1773 roku oraz jego żonę Rozalię Czapską, zmarłą w 1755 roku. Ten pomnik został ufundowany w 1791 roku przez ich potomka, księdza Andrzeja Pląskowskiego, kanonika chełmińskiego i warmińskiego.

Na bocznych ścianach świątyni, niedawno odkryte zacheuszki, czyli malowidła ścienne, znajdują się w miejscach, gdzie kościół został poświęcony. Te emblematy franciszkańskie przedstawiają skrzyżowane dłonie, co dodaje wyjątkowego charakteru wnętrzu.

Ciekawostki

5 października 1831 r., Maciej Rybiński, ostatni wódz naczelny powstania listopadowego, wkrótce przekracza granice z Prusami w okolicach Jastrzębia. Wraz z oddziałem szacowanej na 20 tysięcy żołnierzy, zostaje internowany. Po tym historycznym wydarzeniu, Rybiński oraz jego armia, a także władze powstańcze, w tym ostatni prezes Rządu Narodowego, Bonawentura Niemojowski, i wielu polityków, zostali umieszczeni w brodnickim klasztorze franciszkanów.

Internowanie miało miejsce do 12 października, a wśród żołnierzy zestawionych w tym miejscu był także znaczący poeta i geograf, Wincenty Pol. Jego przygoda w tym historycznym momencie w przeszłości stanowi interesujący fragment naszej narodowej historii.

---

Oceń: Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Brodnicy

---